Δημοτικές Επιτροπές.

Δημοτικές Επιτροπές.

(το Στοίχημα των κοινωνιών)

Ο Νέος Αυτοδιοικητικός νόμος της χώρας μας ο 3582 του 2010 γνωστός και ως «Καλλικράτης» προβλέπει ανάμεσα στα άλλα και τη δημιουργία Δημοτικών Επιτροπών.
Ο σκοπός αυτών των επιτροπών κατά το νομοθέτη είναι ξεκάθαρος και αφορά την επεξεργασία και εισήγηση θεμάτων της αρμοδιότητάς τους.
Αυτό συνεπάγεται ανάλογη πρόβλεψη στον εσωτερικό κανονισμό του δήμου και βέβαια θεσμοθέτηση αρμοδιοτήτων, σκοπού, τρόπος λειτουργίας των επιτροπών, μέλη των επιτροπών κλπ.
Είναι σαφέστατο ότι ο δήμος οφείλει να παρουσιάζει το πλαίσιο λειτουργίας κλπ Μίας Δημοτικής επιτροπής πριν την σύσταση της.
Οι επιτροπές χωρίζονται σε τρείς κατηγορίες:
Α. Τις υποχρεωτικά συσταθείσες από το Νόμο επιτροπές (Οικονομική, ποιότητα ζωής, Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών, κλπ)
Β. Τις προαιρετικά συσταθείσες επιτροπές. Αυτές είναι επιτροπές με ξεκάθαρο αντικείμενο όπως προβλέπει ο νομοθέτης πλην όμως ορίζει ως υποχρεωτικό πληθυσμιακό κριτήριο την σύσταση τους. Ξεκαθαρίζει όμως ότι μπορούν να δημιουργηθούν και σε μικρότερους πληθυσμιακά δήμους και
Γ. Συμβουλευτικές Επιτροπές τις οποίες ορίζει ο δήμος σχετικά με την κείμενη νομοθεσία, τον κανονισμό λειτουργίας του Δήμου και τις ανάγκες- προτεραιότητες του Δήμου.

Όλες τις επιτροπές τις διέπουν θεσμικά πλαίσια και βασικοί κανόνες λειτουργίας. Προκύπτει λοιπόν από αυτό ότι στις κατηγορίες Επιτροπών του κάθε Δήμου, η Δημοτική αρχή οφείλει να γνωστοποιεί τον σκοπό, τρόπο οργάνωσης λειτουργίας και από τι μέλη αποτελείται η κάθε επιτροπή.
Επίσης προβλέπονται οικονομικές, γραμματειακές , επιστημονικές τεχνικές κλπ ενισχύσεις, σε κάθε επιτροπή όπως αποφασίσει ανάλογα το ΔΣ, έχουν συγκεκριμένο αντικείμενο, χρονική δέσμευση και διάρκεια εργασιών κλπ.
Θα σταθούμε ιδιαίτερα σε μία επιτροπή της Β κατηγορίας η οποία ναι μεν είναι υποχρεωτική για Δήμους με πληθυσμό μεγαλύτερο από 10.000 κατοίκους, πλην όμως (και εδώ είναι το πολύ σημαντικό στοιχείο) μπορούν να συγκροτηθούν και σε μικρότερους δήμους.
Ο Νόμος 3582 στο Άρθρο 76 Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης λέει στην παράγραφο 1. Στους δήμους με πληθυσμό μεγαλύτερο από δέκα χιλιάδες (10.000) κατοίκους συγκροτείται, με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου......... Δημοτική επιτροπή διαβούλευσης μπορεί να συγκροτηθεί και σε μικρότερους δήμους, με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. Και συνεχίζει ….Η δημοτική επιτροπή διαβούλευσης αποτελείται από εκπροσώπους των φορέων της τοπικής κοινωνίας, όπως:
α) των τοπικών εμπορικών και επαγγελματικών συλλόγων και οργανώσεων
β) των επιστημονικών συλλόγων και φορέων
γ) των τοπικών οργανώσεων εργαζομένων και εργοδοτών
δ) των εργαζομένων στο δήμο και τα νομικά του πρόσωπα
ε) των ενώσεων και συλλόγων γονέων
στ) των αθλητικών και πολιτιστικών συλλόγων και φορέων
ζ) των εθελοντικών οργανώσεων και κινήσεων πολιτών
η) άλλων οργανώσεων και φορέων της κοινωνίας των πολιτών
θ) εκπρόσωποι των τοπικών συμβουλίων νέων και
ι) δημότες.

Να σημειώσουμε εδώ ότι τον εκπρόσωπο του φορέα τον ορίζει ο ίδιος ο φορέας και όχι ο δήμος. Ο Δήμος ορίζει τον φορέα.

Έχει ενδιαφέρον ότι παρακάτω προβλέπει την συμπλήρωση αυτής της επιτροπής κατά το 30% της από πολίτες μέσω κλήρωσης. (λέει συγκεκριμένα ο νόμος: Ο συνολικός αριθμός των μελών της δημοτικής επιτροπής διαβούλευσης, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου, μπορεί να είναι από είκοσι πέντε (25) έως πενήντα (50) μέλη. Σε ποσοστό ένα τρίτο (1/3) του συνολικού αριθμού των μελών εκπροσώπων φορέων ορίζονται επιπλέον μέλη, μετά από κλήρωση, δημότες εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους καθώς και όσοι είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους.)

Πολύ σημαντικό επίσης είναι ότι η Συγκεκριμένη Επιτροπή μπορεί να καλεί κατά περίπτωση και να συμμετέχουν χωρίς δικαίωμα ψήφου (προσέξτε το αυτό) και εκπρόσωποι αρμόδιων κρατικών αρχών, των τοπικών οργανώσεων πολιτικών κομμάτων, καθώς και οι επικεφαλής των δημοτικών παρατάξεων που εκπροσωπούνται στο δημοτικό συμβούλιο.

Στην παράγραφο 2 ορίζει ποιο είναι το έργο της επιτροπής:
(α) Γνωμοδοτεί στο δημοτικό συμβούλιο σχετικά με τα αναπτυξιακά προγράμματα και τα προγράμματα δράσης του δήμου, το επιχειρησιακό πρόγραμμα και το τεχνικό πρόγραμμα του δήμου.
β) Γνωμοδοτεί για θέματα γενικότερου τοπικού ενδιαφέροντος, που παραπέμπονται σε αυτή από το δημοτικό συμβούλιο ή τον δήμαρχο.
γ) Εξετάζει τα τοπικά προβλήματα και τις αναπτυξιακές δυνατότητες του δήμου και διατυπώνει γνώμη για την επίλυση των προβλημάτων και την αξιοποίηση των δυνατοτήτων αυτών.
δ) Δύναται να διατυπώνει παρατηρήσεις επί του περιεχομένου των κανονιστικού χαρακτήρα αποφάσεων οι οποίες εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 79 του Κ.Δ.Κ..
Η διατύπωση γνώμης από τη δημοτική επιτροπή διαβούλευσης δεν αποκλείει την παράλληλη ηλεκτρονική διαβούλευση με τους πολίτες, μέσω διαδικτύου. Οι προτάσεις της ηλεκτρονικής διαβούλευσης συγκεντρώνονται και συστηματοποιούνται από τις αρμόδιες υπηρεσίες του δήμου και παρουσιάζονται από τον πρόεδρο της δημοτικής επιτροπής διαβούλευσης κατά την αντίστοιχη συνεδρίασή της.
Στην παράγραφο 3 νομοθετεί με αρκετή δημοκρατική διαφάνεια και χωρίς αγκυλότητες. Προβλέπει ανάμεσα στα άλλα: Η δημοτική επιτροπή διαβούλευσης συνεδριάζει δημόσια, μετά από πρόσκληση του προέδρου της, υποχρεωτικά μια φορά το χρόνο, πριν από τη σύνταξη των προσχεδίων του προϋπολογισμού και του ετήσιου προγράμματος δράσης …..Η πρόσκληση κοινοποιείται στα μέλη……..και περιλαμβάνει την ημερήσια διάταξη…..και συνοδεύεται από εισήγηση επί των υπό συζήτηση θεμάτων.
Σημαντικό ακόμη ότι: Σε περίπτωση έλλειψης απαρτίας, η συνεδρίαση επαναλαμβάνεται την αμέσως επόμενη εργάσιμη ημέρα, οπότε θεωρείται σε κάθε περίπτωση ότι υφίσταται απαρτία. Ακόμη: Στην εισήγησή της αναγράφονται όλες οι γνώμες που διατυπώνονται.
Τέλος προβλέπει κανονισμό διαβούλευσης για την συμμετοχή φορέων κλπ

Για όσους ασχολούνται με θέματα Ευρωπαϊκής Πολιτικής, και ξέρουν τις μορφές διοίκησης αυτοδιοικητικών φορέων, γνωρίζουν ότι αυτή η επιτροπή κινείται ως «φυσιογνωμία» παρόμοια με την Επιτροπή Παρακολούθησης των ΠΕΠ και των Ειδικών Γραμματειών, αλλά και παρόμοιων οργάνων πού υπάρχουν σε Ευρωπαϊκές χώρες.

Οι αρμοδιότητες της, η πλήρωση των θέσεων με θεσμικές διαδικασίες, η συμμετοχή ιδιωτών σε σημαντικό ποσοστό και με κλήρωση, δίνει στην επιτροπή σημαντικά εχέγγυα για ανοικτή δημοκρατική διαδικασία μακριά από μικροπολιτικές και σκοπιμότητες.
Είναι σε μεγάλο βαθμό επιτροπή «συγγενής» εκπροσώπησης μέσω φορέων του λαού αν μπορούμε να το πούμε έτσι, χωρίς να απαιτείται εκλογική διαδικασία εκπροσώπησης τους.
Υπάρχουν Δήμοι ιδιαίτερα στην Βόρεια Ευρώπη, οι οποίοι έχουν περάσει σε τέτοιες επιτροπές και σύστημα αξιολόγησης του δήμου τους. Είναι δε η δημοσιότητα και η ισχύ αυτής της επιτροπής τόσο μεγάλη πού επηρεάζει πολλές φορές σημαντικές καταστάσεις και πολιτικές εξελίξεις στους δήμους.
Αρκεί η συγκεκριμένη επιτροπή να λειτουργήσει με δημοκρατικούς, αξιοκρατικούς και διαφανείς κανόνες. Όχι με ιδιωτικά φιλοπαραταξιακά συμφέροντα. Μακριά και έξω από ρεβανσισμούς και μικροπολιτικάντικες σκοπιμότητες.
Γιατί τότε αυτά τα φαινόμενα θα γυρίσουν μπούμερανγκ στους δημιουργούς τους.
Έχει επίσης αποδειχθεί στη πράξη ότι, σωστά στελεχωμένη επιτροπή διαβούλευσης ενός δήμου, είναι κοντά στο μοντέλο ανάπτυξης πού επιθυμεί η κοινωνία της περιοχής και ωριμάζει πολύ καλλίτερα τα έργα ανάπτυξης του δήμου τους.

Μόνο κριτήριο ο σεβασμός στη δημοκρατία και διαφάνεια, την πολυφωνία και την αξία των φορέων.
Διαφορετικά το αποτέλεσμα είναι απαξίωση των φορέων και των θεσμών.
Το όφελος της δημιουργίας μιας τέτοιας επιτροπής είναι μεγάλο και σαν στόχος πολύ σημαντικός.
Λευτέρης Κεχαγιόγλου